วันพืชมงคล 9 พฤษภาคม 2555
วันพืชมงคลเป็นวันสำคัญอย่างหนึ่งของไทยเรา เพราะเกี่ยวกับการเกษตรซึ่งเป็นแหล่งอาหารของประชากรชาวไทยและคนทั้งโลก ดังนั้น โลโก้ Google Doodles วันนี้จึงเกี่ยวกับประวัติวันพืชมงคลนั่นเอง
วันพืชมงคล (Royal Ploughing Ceremony) คือ วันที่กำหนดพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพระราชพิธีเก่ามาแต่โบราณที่เสริมสร้างขวัญและกำลังใจแก่เกษตรกรของชาติ
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ มีสืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ซึ่งพระราชพิธีนี้จะกระทำที่ท้องสนามหลวง ประกอบด้วย 2 พระราชพิธีคือ พระราชพิธีพืชมงคล และ พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
พระราชพิธีพืชมงคล
เป็นพิธีทางพุทธศาสนา มีพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ เป็นพิธีสงฆ์ โดยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ทรงกำหนดให้มีขึ้นเป็นครั้งแรก เป็นพิธีทำขวัญเมล็ดพืชพันธุ์ต่างๆ เช่น ข้าวเปลือกเจ้า ข้าวเหนียว ข้าวฟ่าง ข้าวโพด ถั่ว งา เผือก มัน เป็นต้น ซึ่งมีจุดมุ่งหมายที่จะให้เมล็ดพันธุ์เหล่านั้นอุดมสมบูรณ์เจริญงอกงามดี
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
เป็นพิธีเริ่มต้นการไถนาเพื่อหว่านเมล็ดข้าว มีจุดมุ่งหมายที่จะเป็นสัญญาณบ่งบอกว่า ฤดูกาลแห่งการทำนาและเพาะปลูกได้เริ่มขึ้นแล้ว
ประวัติวันพืชมงคล
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ หรือเรียกอาจจะเรียกว่า พิธีแรกนา นั้นเป็นพระราชพิธีที่มีมาตั้งแต่ครั้งสุโขทัยเป็นราชธานี ในยุคนั้นพระมหากษัตริย์ไม่ได้ลงมือไถนาเอง เพียงแต่เสด็จไปเป็นองค์ประธานในพระราชพิธีเท่านั้น และในสมัยกรุงศรีอยุธยา พระมหากษัตริย์ก็ไม่ได้เสด็จไปเป็นองค์ประธาน แต่จะมอบอาญาสิทธิให้โดยทรงทำเหมือนอย่างออกอำนาจจากกษัตริย์ และจะทรงจำศีลเงียบ 3 วัน ซึ่งได้ใช้วิธีนี้ตลอดมาจนถึงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา
เมื่อถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ในรัชกาลที่ 1 ได้โปรดให้ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่เป็นผู้ประกอบพระราชพิธีแรกนาขวัญแทนพระองค์ และ มิได้ถือว่าเป็นพิธีหน้าพระที่นั่ง เว้นแต่เมื่อมีพระราชประสงค์จะทอดพระเนตร สถานที่ประกอบพิธีในตอนแรกๆ จึงไม่ตายตัว แล้วแต่จะทรงกำหนดให้
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้เพิ่มพิธีสงฆ์ขึ้นในพระราชพิธีต่างๆ ทุกพิธี ดังนั้น พระราชพิธีพืชมงคล จึงได้เริ่มมีขึ้นแต่บัดนั้นเป็นต้นมา โดยได้จัดรวมกับพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ และมีชื่อเรียกรวมกันว่า พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
สิ่งควรปฏิบัติในวันพืชมงคล
- ประดับธงชาติไทยตามอาคารบ้านเรือนและสถานที่ราชการ
- จัดนิทรรศการแสดงประวัติความเป็นมาและความสำคัญของวันพืชมงคลรวมทั้งพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
จากการเสี่ยงทายในปีนี้
พระยา แรกนาเสี่ยงทายหยิบผ้าได้ผ้า 6 คืบ พยากรณ์ว่า น้ำจะน้อย นาในที่ลุ่มจะได้ผลบริบูรณ์ดี แต่นาในที่ดอน จะเสียหายบ้างได้ผลไม่เต็มที่
พระโคกินอะไร ?
พระโคกินหญ้า-น้ำท่าบริบูรณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มังสาหารจะอุดมสมบูรณ์ดี
